Perşembe gecesinden başlayarak cuma günü dünya çapında bilgisayar sistemlerini etkileyen kesintinin ardından havacılıktan bankacılığa teknoloji tabanlı hizmetler yavaş yavaş normale dönmeye başladı. Binlerce uçuşun iptal edilmesinin ardından bazı havayolu hizmetleri normale dönmeye başlamış olsa da operatörler bazı gecikmelerin ve iptallerin hafta sonu boyunca devam etmesini beklediklerini bildirdi. Birçok şirketin önünde çözülmesi günler sürebilecek birikmiş işler ve kaçırılan siparişler var.
BBC Türkçe’nin aktardığına göre, ABD merkezli teknoloji şirketi Microsoft’a göre sorun, 18 Temmuz Perşembe günü Türkiye saatiyle 21:00’da başladı ve siber güvenlik yazılımı Crowdstrike Falcon’un olduğu Windows kullanıcılarını etkiledi, ancak sorunun tam boyutu ancak cuma sabahı netleşti. Cuma günü ise dünya çapında yayılan sorunla birlikte Windows işletim sistemi ile sağlanan pek çok hizmet verilemedi.
MUSK: EN BÜYÜK IT FİYASKOSU
Dün gün boyunca havacılık, sağlık, bankacılık ve yayıncılık gibi temel sektörlerinden peş peşe sorun açıklamaları geldi. Dünyanın doğusundaki Avustralya ve Yeni Zelanda’dan gelen ilk haberlerin, dünyanın bu bölgesi ile sınırlı olmadığı anlaşıldı.
Yaşananları iş insanı Elon Musk, “Şimdiye kadarki en büyük IT fiyaskosu” diye nitelendirdi. Siber güvenlik firması Crowdstrike, tarihi kaosa kendi güncellemelerinin neden olduğunu kabul etti. Firma sorunun sadece Windows cihazları etkilediğini de kaydetti. Havacılık sektörü yazılım kaosundan büyük zarar gördü. Birçok havalimanında uçuşlar askıya alındı. ABD merkezli üç büyük havayolu şirketi United, Delta ve American Airlines, ilk saatlerde uçuş yapmama kararı aldı. Türk Hava Yolları (THY) benzer şekilde uçuş iptalleri duyurdu. İngiltere’de Sky News kanalı bir saatten uzun süre yayın yapamadı.
MICROSOFT NE DEDİ?
Microsoft da siber güvenlik için seçtiği Crowdstrike yazılımı üzerinden yaşadığı etkiyi hafifletmek için duyurular yayınladı. Şirket bireysel kullanıcılarına yaptığı bilgilendirmede, kişisel bilgisayarların açılıp kapatılmasını önerdi. Açıklamada, “Birkaç kapama ve açma (15 kereye kadar yapıldığı bildirildi) gerekebilir. Ancak genel kanı kapatıp açmaların bu aşamada etkin bir sorun çözme yöntemi olduğu yönünde” denildi. Şirket Crowdstrike kaynaklı olarak yaşanan kaosla ilgili ise incelemenin sürdüğünü duyurdu. Crowdstrike’ın CEO’su George Kurtz da konuya ilişkin açıklamasında ‘çok üzgün’ olduklarını söyledi.
İLK HABERLER AVUSTRALYA’DAN GELDİ
İnternet teknolojileriyle bağlantılı kesinti haberleri, ilk olarak doğudaki ülkelerden gelmeye başladı. Avustralya’nın en büyük bankası Commonwealth Bank, kesintiler nedeniyle bazı müşterilerin para transferi yapamadığını söyledi. Ulusal havayolu Qantas ve Sydney Havalimanı’ndan yapılan açıklamada uçuşların gecikerek devam ettiği belirtildi. Bazı medya şirketlerinin ise yayınları kesintiye uğradı. Avustralya merkezli telekomünikasyon şirketi Telstra, “CrowdStrike ve Microsoft’u etkileyen küresel sorunlar bizim de sistemlerimizi etkiliyor ve bazı müşterilerimiz gecikmeler yaşıyor” dedi. Avustralya Ulusal Siber Güvenlik Koordinatörü Michelle McGuinness de kesintiler için ‘üçüncü bir şirkete air bir yazılım platformunda oluşan teknik sorunla ilgili olduğunu gösteriyor’ dedi.
NELER YAŞANDI?
Dünya tarihi bir siber kaosla karşı karşıya kaldı. Bu kaosun dünya çapında yayılmasının temel sebebi Microsoft 365 yazılım platformunun dünya çapında her gün milyonlarca kişi tarafından kullanılması. Teams ve Outlook gibi programları kullanan çalışanlar sorunlar yaşadıklarını bildirdi. ABD merkezli bankacılık devi JP Morgan ATM’lerinin yazılım sorunu nedeniyle çalışmadığını duyurduktan sonra servisler ancak Cuma akşam saatlerinde normale döndü. Kartla ödemelerde de geniş çaplı sorunlar yaşandı. Bankacılık hizmetleri de sekteye uğradı. Avustralya’da para transferlerinde sıkıntılar olduğu aktarıldı.
Çok sayıda havayolu şirketi elektronik işlemlerde sıkıntı yaşadığını açıkladıktan sonra akşam saatlerinde sorunun hafiflediğini açıkladı. Kesinti sırasında yaşanan sorunların ise önümüzdeki günlerde operasyonları kısmen etkilemesi bekleniyor. Bunun yanında büyük oranda elektronik ortamda yapılan tren biletlemelerinin de sıkıntı yaşadığı kaydedildi.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
